Müzik parçası için porte terimi, oldukça önemlidir. Üzerine notaların yerleştirildiği dört eşit aralık ve beş çizgiden oluşan şekil porte olmaktadır. Çoğu zaman portenin üzerine diyez ve bemol terimleri, parça ritim rakamları yazılmaktadır. Porteler eşit aralıklı beş çizgi ile oluşturulur. Notalarda porte üzerindeki eşit aralıklara yazılır. Ayrıca porte üzerindeki çizgiler, aşağıdan yukarıya doğru sayılmaktadır.
Bütün bir parça notalarının dizilimi dizek üzerinde oluşturulur. Ortaçağ döneminde rahip olan Guido Arrezo tarafından notaların okunmasını ve kolay kavranmasını sağlamak için renkli porte çizgilerini bulmuştur. Böylelikle renkli porte çizgileri ile notalar kaybolmamakta ve kolaylıkla okunmaktadır.
Dizek (Porte) Nedir?
İçindekiler
Porte nedir sorusunu basit bir şekilde cevaplayacak olursak çocukluk dönemimizde müzik defterimiz üzerinde hazır olarak bulunan çizgiler diyebiliriz. Birbirleri ile eşit mesafede olan aralıklı paralel beş çizgiden oluşmaktadır. Burada bilinmesi gereken bir hususta nota yazılımının aşağıdan yukarıya doğru dizilmesi ve sağdan başlanılması gerektiğidir.
Çizgilerin üst üste gelmesiyle oluşturulan dizek ne işe yarar sorusu aklınıza gelebilir. Şöyleki dizek üzerine nota, sus, anahtar gibi temek müzik kavramları yazılır. Buradan da anlaşılacağı gibi porteler müzik parçalarının oluşturulmasına zemin hazırlar. Birçok çalgı aletinin belirli parçaları çalması için notalara ihtiyacı vardır. Bu notaların sıralanması ve çıkarılan sesin tizliğine de porte üzerine yazılması ile karar verilmektedir.
Dizek Kaç Çizgi ve Aralıktan Oluşur?
Dizekler belirttiğimiz gibi dört eşit aralık ve beş paralel çizginin üst üste gelmesi ile oluşur. Notaların aşağıdan yukarıya yazılımı birçok anlam içermektedir. Yukarıya doğru çıkılan notalardaki sesler tizleşir. Yani notanın ses tonuna hangi dizek üzerine yazıldığı karar verir. Ayrıca nota dizeklerin tam üzerine yazılacağı gibi aralarına da yazılabilmektedir. Bu sebeple dizek aralıkları eşit aralıklardan oluşmaktadır.
Dizek Örnekleri
Yazımızda belirttiğimiz gibi dizek nedir denildiğinde örnek olarak müzik defterlerimiz gösterilebilir. Aşağıdan yukarıya doğru birden başlayarak numaralandırılmıştır. Tüm müzisyenler bilmedikleri parçaları, bu porteler üzerine yazılan notaların konumuna göre çalabilmektedirler. Bu sebeple portelerin önemi müzikte oldukça önemlidir. Yazımızı okuyarak konu hakkında kapsamlı bilgi edinebilirsiniz.
