Vibrato, bir denge noktası belirleyip bu denge noktasının çevresinde gerçekleştirilen düzenli titreşim hareketleri olarak adlandırılmaktadır. Vibrato bir diğer adıyla vibrasyon, sözlük anlamının dışında müzikte güzel ses elde etmek amacıyla bir çok enstrumanda ve insan sesinde kullanılan en önemli tekniklerden biridir.
Müzikte vibrato; seslendirilen notanın belli bir frekans aralığında titreştirilerek salınıma uğraması demektir. Artık müzikte vibrato nedir öğrendiğimize göre gelin birlikte vibrato teknikleri ve bu tekniklerin uygulanışını öğrenelim.
Vibrato Tekniği Nedir? Vibrato Nasıl Yapılır?
İçindekiler
Vibrato tekniği, insan sesi ya da bir enstruman üzerinde seslendirilen bir notanın aşağı ya da yukarı başka bir sese doğru yavaş ya da hızlı aralıklarda salınım yapmasına denir. Keman, gitar, ud, flüt, klarnet ve daha bir çok müzik aletinde vibrato tekniği uygulanabilmekte ve bu sayede harika tınırlar elde edilmektedir. Aslında vibratonun yapılış şekli bir çok enstrumanda aynı mantığa dayansada her müzik aletinin kendine özel uygulama yöntemleri bulunmaktadır.
Vibrato Teknikleri | Adım Adım
Vibrato tekniğinin 3 farklı uygulanış şekli vardır. Bunlar; parmak tekniği, bilek tekniği ve kol tekniğidir. Bu tekniklerden istediğinizi kullanarak enstrumanınız üzerinde vibrato yapabilirsiniz. Peki ama bu teknikler nasıl uygulanıyor? Hemen bunlardan bahsedelim.
1- Parmak Tenkiği: Sadece parmaktan kuvvet alınarak yapılan vibrato tekniğidir. Bu tekniği uygularken bilek sabit, dirsekte oynama olmamalıdır. Parmak çalınan enstrumana göre basılı olduğu tel üzerinde sol-sağ hareketi yaparak titreşimli ses elde edilmesini sağlar.
2- Bilek Tekniği: Bu yöntemde parmaklar kullanılsa da titreşimin ana kaynağı bilektir. Bilek aktif olarak keman klavyesinin altında ileri – geri yönünde, hızlı ya da yavaş hareketler halinde salınarak uygulanır.
3- Kol Tekniği: Kol tekniği genellikle dirsek tekniği olarakta adlandırılmaktadır. Bu teknikte bilekten dirseğe kadar iyi bir hakimiyet sağlanmalı ve aynı diğer tekniklerde olduğu gibi ileri geri salınım bu bölgede yapılmalıdır. Ancak bu teknik uygulanırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çalınan enstrumanın çok fazla sarsılmaması gerekliliğidir.
Not: Hangi vibrato tekniğini uygulayacak olursanız olun mutlaka çaldığınız müzik aletinde öncelikle temiz ses çıkarmaya özen gösterin. Temiz ses basılmadan yapılan vibrato çalışmaları müzik kulağınızı negatif yönde etkileyecek ve müzikal gelişiminizi duraksatacaktır. Yüzde Yüz Sanat olarak tavsiyemiz vibrato çalışmalarını mutlaka profesyonel birinden yardım alarak yapmanız gerektiği yönünde olacaktır.
Yukarıda vibrato tekniklerinden bahsettik ama gelin birde bunların keman, gitar gibi müzik aletleri üzerinde uygulanışından ayrıntılı bir şekilde bahsedelim.
Kemanda Vibrato Nasıl Yapılır?
Kemanda vibrato çalışmaları yapılırken kemanın çok sarsılmaması oldukça önemli bir noktadır. Bu yüzden vibrato çalışması öncesi kemanın salyangoz adı verilen bölgesi duvara hafifçe yaslanmalı ve kemanın sabitlenmesi sağlanmalıdır. Kemanda vibrato yaparken genellikle 1. Parmakla başlanılması tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi hem ilk öğrenilen parmak olması hem de hareket alanının daha iyi kullanılabilmesindendir.
Kemanda Vibrato Tekniği Aşamaları
Aşama aşama kemanda vibrato nasıl yapılır?;
⁃ Öncelikle herhangi bir tel üzerinde 1. Parmak basılır ve sesin doğruluğundan emin olunur.
⁃ Doğru ses basıldıktan sonra parmağın sabit kalması sağlanır.
⁃ Parmak sabitken 1.parmak yukarı aşağı şekilde hareket ettilir ancak bu hareketi yaparken parmak yer değiştirmez, sabit bir alanda ileri-geri salınıma sokulur.
⁃ Önce yavaş yapılması gereken bu salınım zamanla hızlandırılmaya başlanabilir.
Not: Vibrato hızı çalınan esere, çalınan notanın uzunluğuna göre değişiklik göstermektedir. Genellikle uzun süreli notalarda yavaştan hızlıya doğru bir vibrato uygulanırken, kısa süreli notalarda direkt hızlı bir şekilde vibrato yapılabilir. Yinede bunlar bir genelleme olup yapmadan önce çalacağınız eseri dinleyip bu doğrultuda karar vermenizi tavsiye ederiz.
Gitarda Vibrato Nasıl Yapılır?
Gitarda vibrato tekniği uygulanırken sol elin doğru pozisyonda olması ve parmak egzersizlerinin tamamlanmış olması çok önemlidir. Eğer ki gitarda temel düzeyi tamamlamadıysanız kesinlikle vibrato egzersizlerine başlamanızı önermiyoruz. Gitarda vibrato hem parmak hem de bilek tekniğiyle uygulanabilmektedir. Çalınan eserin tarzına göre iki tekniğide mutlaka öğrenmelisiniz.
Aşama aşama gitarda vibrato nasıl yapılır?;
Gitarda Parmak Vibrato
⁃ Herhangi bir tel ve nota üzerine istenilen parmak yerleştirilir.
⁃ Yerleştirilen parmak bulunduğu nota üzerinde teli aşağı-yukarı hareket ettirerek sesin dalgalanmasını sağlar.
⁃ Aşağı – yukarı yapılan hareketin çok yavaş olmaması sesin doğru çıkması için faydalı olacaktır.
Gitarda Bilek Vibrato
⁃ İstenilen tele ve perdeye parmak doğru pozisyonda yerleştirilir.
⁃ Yerleştirilen nota üzerinde vibrasyon hareketi, parmak tekniğininin aksine bu sefer sağ-sol şeklinde hareket ettirilir.
⁃ Bilekten yapılan vibratonun çalışma aşamasında yavaş yapılması gereksede profesyonelleşilmeye başlandıkça hareket hızlı şekilde yapılmaya başlanmalıdır.
Önemli Not: Vibrato ilk bakışta kolay gibi gözüksede kesinlikle disiplinli bir çalışma yapılması gerekmektedir. İlk başta yukarıdaki teknikleri deneyip başarılı olmadıysanız Roma’nın bir günde fethedilmediğini hatırlatmak isteriz. 🙂 Ortalama 1-2 ay gibi bir sürede düzenli çalışmayla vibrato tekniğini uygulayabilir ve çaldığınız eserlerden daha çok zevk alabilirsiniz.
