Müzik teknolojisinin ilerlemesi ile aranje işlemleri boyut atladı. Bu işlemlerde, son teknolojik imkânlarla, müzik aletlerinin frekans açısından birbirlerini tamamlayacak şekilde sıralaması sağlanır. Böylece enstrümanların uyumlu tınısı yakalanır.
Eskiden bu tür işlemlerin yapılması daha zordu. Ayrıca şarkıcının müziğiyle ilgili yapılan değişikliklerden pek haberi olmazdı. Fakat günümüzde iyi müzisyenlerin kimseye ihtiyacı kalmadı. Bir eseri evde hazırlayarak, müzik platformlarında paylaşmak çok kolay bir hal aldı. Kaliteli bir müzisyenin ihtiyacı olanlar; internet erişimi, öğrenme isteği ve biraz bütçe.
Aranje Nedir?
İçindekiler
Şarkının kompozisyon yönünden düzenlenmesi, ‘Aranje ne demek?’ sorusunu cevaplamaktadır. Bestekâr şarkısını bestelediğinde, bu bestenin düzenlenmesi gerekmektedir. Bir metnin giriş, gelişme ve sonuca ayrılması gibi bir şarkıda bölümlerine ayrılır. Bu bölümler giriş, köprü, kıta, nakarat biçiminde ayrılıp sıralanır.
Ayrıca bu düzenleme işlemi ile şarkının hangi müzik aletleriyle seslendirileceğine, bu aletlerin nasıl çalınacağına karar verilir. Şarkının perdeleri, oktavları, notaları bu işlemle düzenlenir. Aslında amaç şarkının orijinalinin bozulmamasını sağlayarak, yeniden bestelenmesi olarak da anlaşılmalıdır.
Bir şarkının düzenlemesini yapmanın fiyatı, çok değişken olmaktadır. Yani kişinin bütçesine göre şekillendirilmektedir. VSD ile sanal müzik aletleri kaydı yapmanın maliyeti oldukça düşüktür. Müzik notalarını bilgisayar üzerinden yazmak zamandan kazandıracaktır. Ayrıca kaliteli bir iş ortaya çıkacaktır.
Fakat VSD mix ve mastering yapılacağında bazı sıkıntılara sebep olabilmektedir. Çünkü notalar sistem üzerinde önceden şekillendirilmiş olduğundan şarkıya efekt yapılırken uyum yakalamak zorlaşacaktır. Profesyonel biri, elbette bu sıkıntının üstesinden gelecektir. Yani sanal müzik kaydı yapmak isteyenlerin bütçelerini etkileyen tek faktör, müziği düzenleyen kişinin istediği fiyat olacaktır.
‘Aranje nedir?’ sorusunun cevabına devam ederken şarkının canlı kayıt yapılarak düzenlemesi işlemidir, denilebilir. Şarkının bir ruhunun olması isteniyorsa, gerçek müzik aletleri ve müzisyenlerden vazgeçmemek gereklidir. Bu durum şarkının dinleyicide bırakacağı hissi büyük ölçüde etkileyecektir. Canlı kayıt yapılacağı zaman, şarkıda yapılan düzenlemeler müzisyenlere anlatılır. Müzisyenlerden beklenen performans açıklanır. Daha sonra kayıt yapılır.
Tabi ki doğal olarak kayıt sırasında hatalar yaşanabilir. Böyle durumlarda, kaydı bir seferde almak mümkün olmayabilir. Böyle kayıtlarda aranjöre ve müzisyene yapılacak ödemenin dışında stüdyoya saat başı ödeme yapılmaktadır. Ayrıca bazı müzik aletleriyle kayıt yapabilmek için daha gelişmiş sistemler gerekmektedir. Bu tür kayıtlarda büyük stüdyolar kullanılmaktadır. Bütçesi yetmeyen kişiler şarkıyı düzenleyecek kişiyle konuşup sadece enstrümanları sanal ortamda yazabilirler.
Aranjör Nedir? Aranjör Kime Denir?
Aranjör ne demek? Aslında herkes bu kelimeye aşinadır. Pek çok kişinin aklına gelen ilk çağrışım müzik alanıyla alakalı bir sözcük olmasıdır. Müzik dünyasının olmazsa olmazları arasında yer alan bir meslektir. Çünkü kaliteli bir müziğin düzenlenmesi ve ortaya çıkışında bu meslek grubundaki insanlara önemli görevler düşmektedir.
Müzik dünyasındaki şarkıcıların, şarkılarını düzenleyen profesyonel kişilerdir. Bu meslek grubundakiler, şarkıda hem bölgesel hem de bütünsel yapılacak olan düzenlemelerde ön plana çıkmaktadırlar. Bunun sonucunda yaratıcı ve etkin besteler, teknoloji de kullanılarak dinleyici kitlesine sunulmaktadır.
Bu meslekten olanlar genel olarak müziklerin düzenlenmesinde etkin rol oynamaktadırlar. Aranjör, müzik parçasının ritmi, melodisi, armonisi üzerinde birtakım çalışmalar yapar. Gerekli gördüğü yerde değişiklik gerçekleştirir. Daha sonra müzik tamamlandığında kulağa güzel gelen bir tınıya ulaşılır. Bu arada bir şarkıda en baştan sona kadar nerde, hangi müzik aletinin kullanılacağı aranjörün görevlerindendir.
Bu mesleği yapmak isteyenler, müzik düzenleme konusunda eğitim veren kurslara gidebilirler. İsteyen herkesin gidebileceği bu kursun bitiminde sertifika verilmektedir. Bu sertifika ile müzik düzenleme işi için iş başvurularında bulunmak mümkündür.
Bu mesleği yerine getirmek için herhangi bir üniversiteyi bitirmek şartı yoktur. Yine de güzel sanatlar ve konservatuar mezunu olanların daha avantajlı olduğunu söylemek gerekir. İsteyen kişiler müzik prodüksiyon eğitimi ile temel müzik bilgisi gibi kurslara katılarak eğitim alabilirler. Böylelikle aranjman, stüdyo eğitimleri hakkında bilgi sahibi olunur. Ayrıca MIDI gibi kavramlar ile pek çok konu etkili şekilde öğrenilir.
Sonuç olarak konservatuar eğitimi veya kurslarla, notalar, enstrüman eğitimi, kompozisyon, repertuar analizi ve müzik tarihiyle ilgili birçok eğitim almak mümkündür. Bu gibi eğitimler bu işi icra edecekler için büyük avantajlar sağlayacaktır.
Aranjör ‘ün Görevleri Nelerdir?
Söz yazarları veya besteciler ile çalışan aranjörün, müzikleri ve şarkıları son şekline getirebilmek için yapması gereken görevler aşağıda sıralanmıştır:
- Müziğin tarzına uygun olarak stil ve tasarım konusunda uyum sağlamalıdır.
- Besteye ve müziğe uygun müzik aletlerini kullanmalıdır.
- Müzik içerisinde müzik aletlerinin yoğunluğuna ve yerlerine karar vermelidir.
- Çıkacak eserleri tam olarak yayına hazır etmelidir.
- Müzik piyasasına, demo eserleri hazırlamalı ve sunmalıdır.
Mix Nedir?
Alınan müzik aletleri ve vokal kayıtlarının bir araya getirilerek düzenlenmesine mix denilmektedir. Bütün kayıtlar optimize edilerek benzer ses şiddetlerine çekilir. Böylece ses dengeleri sağlanır. Harmoniyi sağlamak için benzer efektler kullanılır. Kanal seviye ayarları, kompresör, reverb, EQ gibi efektlerle şarkı daha dikkat çekici hale getirilir.
Aslında, ‘Mix nedir?’ sorusuna verilecek cevap, puzzle yapar gibi şarkıda bütünlük sağlamaktır. Yani parçaları bir araya getirmektir. Ayrıca yapılan düzenlemeler uyum sağlanana kadar devam etmelidir.
