Kemanda kendine güvenmenin ve güçlü bir ton çıkarmanın yolu elbette ki keman çalma tekniklerini bilmekten ileri gelen bir durumdur. Doğru tonda keman çalmak için sadece parmaklarınızı kullanmak hiçbir zaman yeterli değildir. Kemandan güzel bir ton çıkması için arşeyi düzgün kullanmalı ve keman çalma tekniklerine hakim olmalısınız.
Keman Çalma Teknikleri Nelerdir?
İçindekiler
Bu yazımızda sizlerle keman çalma tekniklerinin neler olduğunu ve keman çalma teknikleri hakkında birçok bilgiyi paylaşıyor olacağız. İyi bir keman sanatçısı mı olmak istiyorsunuz? O zaman bu yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
Sağ El ile Kemanda Yay Teknikleri
- Kemanda Legato Tekniği
Bu teknikte notalar birbirinden ayrılmaz ve sanki bir bütün gibi bağlanarak çalınır. Bu teknikte genellik bütün notalar aynı yay üzerinde çalınır.
- Kemanda Detache (Detaşe) Tekniği
Size legato tekniğinden bahsetmiştik. Bu teknik ise legato tekniğinin tam zıttı olarak anılan bir teknik. Burada notalar birbirinden bağımsız çalınır. Yani notalar farklı yaylarda çalınır. Legatodan sonra en çok kullanılan teknik detaşedir.
- Kemanda Portato Tekniği
Bu teknik detaşe ile iç içe olan bir tekniktir. Notalar burada da birbirinden ayrı çalınır. Fakat tek fark notaların aynı yay üzerinde çalınmasıdır. Düzgün bir ses notalar arasında durak verilmelidir. Durma işlemi yayla sağlanmalıdır.
- Kemanda Sautille Tekniği
Bu teknik aslında küçük bir detaşedir. Parmak detaşesi olarak da adlandırılır. Fakat parmak detaşesinden daha hafif ve duyarlı olarak çalınır. Yaya baskı uygulanmadan ve yayın üzerinde kalması için zorlanmadan hızlı bir tempoda çalınır.
- Kemanda Slap Stroke (Tokatlama) Tekniği
Ökçede ya da uçta ses belirginleştirilir. Yay dik ve hızlı bir şekilde tele çarpar. Bu teknik sadece uçta ya da ökçede kullanılabilir.
- Kemanda Collo (Kole) Tekniği
Kole tekniğinde notalar ne uzun ne de kısa olacak şekilde ifade edilir. Buna etli denir. Yay havalandırılır. Uygun açıdan telin üstünde hafifçe zıplatılır. Zıplatma sonrasında bir önceki notadan bir sonraki notaya geçiş aksamasın diye tel havada tutulur.
- Kemanda Fouette Tekniği
Bu teknikte yay ucuna yakın bir yerdeki notadan hafifçe kaldırılır. Hızlı ve enerjik bir hareketle tele çarpılır. Genellikle yayın üst yarısı ile çalınır ve bu tekniğe itme hareketi ile başlanır.
- Kemanda Ricochet (Rikoşe) Tekniği
Rikoşe tekniğinde yay zıplatılır. Bu teknikte yay hem itilir hem de çekilir. Bu teknikte hızlı davranmak doğru sesi çıkarmak açısından önemlidir.
- Kemanda Spiccato (Spikato) Tekniği
Bu teknikte de kole ve rikoşede olduğu gibi tel zıplatılır. Ancak bu stilde at olarak anılan alt yay kullanılır. Notalar hızlı ve yumuşak olacak şekilde çalınır.
- Kemanda Martele Tekniği
Notaların başında vurgunun belirgin olarak yapıldığı tekniğe martele tekniği adı verilir. Martele tekniği kemanda uygulanırken notalar arasında duraksamak ve notaları vurgularken seste bozukluğa yol açmamak son derece önemlidir.
- Kemanda Pizzicato (Psikato Tekniği)
Psikato tekniğinde notalar yay ile değil parmakla seslendirilir. Çalınan notaya bağlı olarak kemanın asıl tutuş pozisyonu esas alınabilir ya da keman diz üzerinde tutulabilir. Vuruşlar ise genel olarak parmağın uç kısmı kullanılarak yapılır.
- Kemanda Staccato (Stakkato) Tekniği
Stakkato tekniğinde notalar birbirinden keskin bir şekilde ayrılır. Vuruşlar ise hafifçe uygulanır. Çalınan notaların hepsi ayrı gelgitler ile çalınır ve arşe teller ile sürekli temas halindedir.
- Kemanda Jete Lent Tekniği
Bu teknik yayın yavaşça düşürüldüğü tekniktir. Hareket ökçeden başlar. Kol hızla hareket ettirilerek kemanın üst yarısına kadar gelinir. Yeniden telden başlanır ve ses havada bitirilir.
- Kemanda Jete Vite Tekniği
Jete lent ile aynıdır. Tek farkı burada harekete havadan başlanır. Çoğunlukla iki ya da bir adet seri nota çalınır.
Sol El ile Keman Çalma Teknikleri
- Kemanda Pozisyon Tekniği
Keman yapısına bağlı olarak geniş oktav ses yapısına sahip bir enstrümandır. Bu yüzden de çalım esnasında bir nota birden çok farklı varyasyon ile çalınabilir. . pozisyonun tam olarak oturmasından sonra diğer pozisyonlara geçilebilir.
- Kemanda Glissando Tekniği
Bir sesten diğerine geçerken parmağın kaydırılarak geçilmesi ile ilgili bir keman sol el tekniğidir. Bu teknikte iki nota arasında yaşanan geçiş anı ne çok hızlı ne de çok yavaş olmalıdır. Bu süre ağdalı olmalıdır. Türk müziğinde glissando tekniği sık sık kullanılır. Özellikle makamsal ifadelendirme bu tekniğe yer verilir.
- Kemanda Çift Ses Tekniği
Eşlik amacıyla kullanılan çift ses keman tekniği farklı tellerdeki notaların aynı anda çalınmasına verilen isimdir. Bu teknikte iki keman aynı anda çalıyormuşçasına bir his oluşur. Bu teknik son derece zor bir tekniktir. Bu yüzden temiz ses basmak için bol bol pratik yapılmalıdır.
- Kemanda Trill Tekniği
Kemanda sol el teknikleri arasında bulunan trill tekniği genel olarak arka arkaya sıralı notaların seri şekilde çalınmasını kapsayan bir tekniktir. Örneğin la, si, la, si, la, si şeklinde çalınan hızlı notalar bir trill örneğidir. Klasik ve Türk müziğinde bu teknik kullanılabilir.
- Kemanda Vibrato Tekniği
Ses parmak ve bilek yardımı ile titretildiğinde buna vibrato denir. Kemanda sol el teknikleri arasında bulunan vibrato kolay bir teknik değildir. İyi bir egzersiz süreci gerektirir. Kemanda bu teknik uygulanırken keman sabitlenmeli ve minamal hareketler uygulanmalıdır. Dairesel bir ileri gidiş ve geri dönüş gerçekleşmelidir.
- Kemanda Çarpma Tekniği
Bu tekniğin ismi her şeyi açıklıyor gibi gözüküyor. Uzun basılan ses sonrası nota vurulur ve kaçar hızla çalınır. Do sesini baz alırsak re sesi hızlıca basılır ve do sesi uzun şekilde çekilir.
Kemanda Yay Çekme Egzersizleri
Kemanda yay çekme alıştırmaları öncesi kemanınızın akordunu kontrol etmenizi öneririz. Sağlıklı ilerleyen bir müzik gelişimi için kulağın da aynı zamanda gelişmesi gerekir. Bu yüzden keman akordu önemli bir detaydır. Ayrıca alıştırma yaparken kötü sesler duymak sizi üzebilir. Gelelim, keman egzersizlerine;
- Keman egzersizi yaparken bütün notalara eşit özen göstermelisiniz. Yayınızı çekerken fazla zorlandığınız bir tel olduğunu fark ederseniz onun üzerine yoğunlaşabilirsiniz.
- Her tel için kendinize bir alıştırma sayısı belirleyin.
- Aynı şekilde yarım yay çekme konusunda da pratik yapın ve aynı özeni gösterin.
- Tel atlama egzersizlerini de çalışma programınıza ekleyin. Tam ve yarım yay kullanarak notalar arasında temiz geçişler elde etmeye çalışın.
- Bu egzersizlere düzenli olarak devam edin.
Kemanda Doğru Yay Geçişi Nasıl Yapılır?
Keman egzersizlerini yapmak doğru keman çalmanıza elbette ki yardımcı olacaktır. Fakat dikkat etmeniz gereken bu işlemi düzgün yapabilmek ve yay geçişi yaparken pürüzsüz ses çıkarabilmektir. Şimdi, sizlerle kemanda yay geçişi yaparken pürüzsüz ses çıkarabilmenin sırlarını paylaşacağız.
- Doğal Yay Geçişi
Doğal yay geçişinde geçiş bilinçli olarak yapılmaz. Yay geçişi yapılırken elin açısı değişir. İlk parmak yayın üzerindeyken yayın temas noktası değiştirilmelidir. Böylece doğal bir geçiş elde edilmiş olur. Bilek topuktan çok yükseğe çıkıp düşük seviyelerde batış gösterdiğinde aşırı hareketli bir yay geçişi ortaya çıkıyor. Bu da pürüzsüz geçişin kolayca bozulmasına neden oluyor.
- Yay Topuğu
Yay topuğu ilk baştaki tonun cızırtılı ve dengesiz olduğu inanılan bir kısımdır. Bu yüzden pek çok insan tarafından göz ardı edilir. Topukta çalmak için deneyimli olmak gereklidir. Küçük parmak ve üst kolun pozisyonu önemlidir. Bu şekilde kontrol elde edilir.
- Esneklik
El bileği ve parmak hareketleri yay yönünü değiştirirken ses üretiminde önemli bir yer tutar. Keman tutuşu sağlam olmalıdır. Fakat bu tutuşu yaparken hız ve ince geçişler de yapılabilmelidir. Bilek yukarıdan aşağı doğru hareket ederken bileğin rahat olması önemlidir.
Keman çalma tekniklerini en doğru öğrenebileceğiniz yer elbette ki İzmir Keman Kursudur. Teknikleri tam ve doğru çalabilmek için bir profesyonelden yardım almak keman öğrenme sürenizi kısaltır.
